[Blog] Veilig internetten en tips voor ouderen

De wereld is volop in ontwikkeling. Sinds het einde van de jaren 90 was daar ineens het internet, een indrukwekkende technologische ontwikkeling waar we vandaag de dag niet meer zonder kunnen. Wanneer je echter al wat ouder bent, is het soms lastig om al die nieuwigheden bij te houden. Want hoe leuk en handig het wereldwijde web ook is; er zit ook een keerzijde aan waar je het nodige over moet weten. Wist je bijvoorbeeld dat het aantal slachtoffers van cybercrime al jaren toeneemt? Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Wat cybercrime precies inhoudt en hoe je veilig kunt internetten lees je in dit artikel voor ouderen.

Cybercrime: wat is dat precies?

Om te weten hoe je veilig gebruik kunt maken van het internet is het goed om te snappen wat cybercrime precies is. Cybercrime is, zoals de naam het al wel een beetje zegt, een online vorm van criminaliteit. Omdat we steeds vaker gebruik maken van het internet, bijvoorbeeld om te mailen, het nieuws te lezen of sociale media te gebruiken, zien cybercriminelen dit als een interessante plek om mensen op te lichten. Dit gebeurt 'gewoon' op je eigen laptop, tablet of smartphone. Dat maakt cybercrime voor veel mensen iets engs. Inmiddels heeft meer dan twee derde van de mensen in Nederland er al eens mee te maken gehad.

Uit onderzoek van Veilig Online 2020 in opdracht van Rijksoverheid blijkt dat Nederlanders zich tegenwoordig veiliger op straat voelen dan online. Iedere dag worden er namelijk duizenden nepmails, spam, links naar nepwebsites en meer verzonden. Cybercriminelen doen zich voor als een medewerker van de bank of een andere grote organisatie of als een familielid dat geld nodig heeft. Het vervelende hiervan is dat dergelijke mails en links nu vaak niet van echt te onderscheiden zijn. Soms zie je heel duidelijk dat het om een nepmail gaat, maar in andere gevallen lijkt het mailtje echt afkomstig van de bank of een familielid.

Goed om te weten: verschillende soorten cybercrime

Er zijn verschillende soorten cybercrime waar je mee te maken kunt krijgen. Grote kans dat je al eens gehoord hebt van een virus. Dat is een klein programma dat via de mail wordt verspreid en ervoor zorgt dat je computer beschadigd wordt. Dit wordt ook wel malware genoemd. Is er sprake van een computervirus waarbij je geld moet betalen om er vanaf te komen, dan hebben we het over ransomware. Geld betalen betekent nooit dat je van het virus af bent, dus betaal nooit als je hiermee te maken krijgt.

Verder kun je te maken krijgen met hacking. Hierbij wordt er ingebroken in je netwerk of computersysteem waarbij persoonlijke gegevens of geldbedragen afhandig worden gemaakt. Ook is er de laatste jaren veel te doen rondom internetoplichting. Zo neemt Whatsapp-fraude de afgelopen jaren enorm toe, evenals andere vormen van oplichting zoals scam, marktplaatsfraude en phishing. Verder is het mogelijk om slachtoffer te worden van spoofing, waarbij cybercriminelen een identiteit overnemen om geld te stelen. Zij doen zich bijvoorbeeld voor als bankmedewerker.

Veilig internetten is belangrijk: gebruik deze 5 tips

Het is dus belangrijk om bewust te zijn van het feit dat er mensen zijn die andere mensen via het internet willen oplichten. Met dat bewustzijn kun je al een heel eind komen om op die manier cybercrime tegen te gaan. Let altijd op, controleer afzenders van mails die je niet vertrouwt extra goed en klik niet zomaar op links. Om met een gerust hart te kunnen internetten, is er daarnaast nog een aantal tips dat je gemakkelijk toe kunt passen.

1. Veiliger op internet met een VPN

Veiliger gebruik maken van het internet begint bij jezelf. Zo is een VPN instellen een aanrader wanneer je anoniem en veiliger wil surfen op het web. Een VPN versleutelt namelijk alle gegevens die je invult en/of verzendt. Mocht een cybercrimineel bij je gegevens kunnen komen, bijvoorbeeld via een openbaar netwerk, dan ziet degene alleen de versleutelde gegevens. Daar kan hij niks mee. In eerste instantie zijn VPN's ontworpen om bedrijfsgegevens te beschermen, maar tegenwoordig maken veel particulieren er gebruik van omdat het zo goed werkt.

2. Koop en installeer antivirusprogramma's

Naast het instellen van een VPN is het nodig om aan de slag te gaan met diverse beveiligingsprogramma's. Een goed antivirusprogramma beschermt je tegen digitale aanvallen van buitenaf. Denk bijvoorbeeld aan virussen of zogeheten trojans waarmee kwaadwillenden toegang krijgen tot je computer of tablet om persoonlijke gegevens te stelen en/of schade aan te brengen. Een goed beveiligingsprogramma zorgt ervoor dat dergelijke virussen buiten de digitale deur blijven.

3. Pas op met downloaden van programma's

Een antivirusprogramma en een VPN van een gerenommeerd bedrijf aanschaffen en installeren, is geen probleem, maar let wel op met de andere zaken die je downloadt. In andere woorden: wees voorzichtig met downloaden. Let altijd op wat de bron is van software die je wil downloaden. Kijk ook goed naar eventuele beoordelingen. Wanneer er veel klachten of negatieve recensies zijn, kun je beter even verder zoeken. Let daarbij op de grootte van het bestand en op de voorwaarden.

4. Maak altijd gebruik van sterke wachtwoorden

Veel mensen, en met name ouderen, maken in hun online activiteiten maar gebruik van één wachtwoord. Hoe gemakkelijk zo'n wachtwoord ook te onthouden is; dit is absoluut niet aan te raden. Op die manier ben je een gemakkelijke prooi voor hackers en andere cybercriminelen. Daarom is het een must om gebruik te maken van sterke wachtwoorden waarbij je voor ieder account en ieder kanaal een ander wachtwoord hebt. Ga voor wachtwoorden die bestaan uit een willekeurige cijfer- en letterreeks en wissel af met speciale symbolen. Je kunt dergelijke wachtwoorden door middel van een wachtwoordmanager bewaren.

5. Update altijd het besturingssysteem van device

Stoor je je weleens aan de meldingen van een software-update op je computer, je tablet of je smartphone? Hoe irritant dit soort updates soms ook kunnen zijn, ze worden niet voor niets gegeven. Het is belangrijk om de laatste update altijd te installeren. Deze updates worden namelijk uitgevoerd om bepaalde onderdelen te verbeteren. Laat je de update zitten, dan ontstaan er veiligheidslekken in het systeem. Je raadt het misschien al: daar gaan cybercriminelen maar wat graag mee aan de haal. Zorg er dus voor dat je de laatste updates altijd geïnstalleerd hebt.